Kolor dopler vratnih arterija
Šta je kolor dopler krvnih sudova vrata?
Kolor dopler krvnih sudova je jedna od osnovnih dijagnostičkih metoda za procjenu protoka krvi unutar karotidnih i vertebralnih arterija. Metoda je neinvazivna i bezbolna te kombinuje konvencionalni ultrazvuk sa Doplerovim ultrazvukom pružajući vrijedne informacije o morfologiji arterija vrata, postojanju ateroskelrotskih promjena, analizi plakova, procjenu stenoza ako ih ima i na osnovu njega se postavlja indikacija za dalje ispitivanje cirtkulacije u smislu CT arteriografije ili MR arteriografije.
Za šta se koristi?
Osnovna indikacija za kolor dopler vratnih arterija je procjena bolesti arterija, vodećeg uzroka moždanog udara.
Ultrasonografskim prikazom karotidnih arterija moguće je otrkiti prisustvo aterosklerotskih plakova (naslage holesterola, kalcija i drugih supstanci koje mogu suziti ili blokirati arteriju), te odrediti stepen stenoze (suženja) koji navedeni plakovi stvaraju. Ove informacije su ključne za određivanje rizika od moždanog udara i usmjeravanja odluka o daljnjem liječenju (uključivane medikamentozne terapije ili hirurški zahvat).
Nadalje, kolor dopler slika vratnih arterija igra ključnu ulogu pri pregledu pacijenata sa sumnjom na insuficijenciju vertebralne arterije. Vertebralne arterije, koje opskrbljuju krvlju stražnji dio mozga, mogu razviti abnormalnosti kao što su stenoza, okluzija ili disekcija, što dovodi do čestih simptoma kao što su vrtoglavica, nestabilnosti ili ukoliko je riječ o većoj stenozi, TIA (tranzitorni ishemijski atak).
Priprema za kolor dopler nije potrebna, a metoda je apsolutno bezbolna, neinvazivna (bez ikakvih štetnih efekata), kratkog vremensskog trajanja (15-20 min) te pruža veliki broj značajnih informacija o stanju pacijenta.
Kolor dopler krvnih sudova vrata se radi u sklopu preventivnih pregleda, a savjetuje ga se uraditi i pri postojanju jednog od sljedećih simptoma ili stanja:
- Vrtoglavice
- Nestabilnost pri hodu
- Glavobolje
- Gubitak vida
- Osjećaj trnjenja u licu
- Ateroskleroza
- Povišen holesterol
- Povišeni trigliceridi
- Pušači
- Dijabetičari
Šta je transkranijalni dopler – TCD?
To je kolor-dopler ultrazvučni pregled koji pruža uvid u krvne sudove baze mozga. Pregled se može raditi samostalno ili kao dopuna pregledu krvnih sudova vrata.
TCD se koristi kod:
-procjene rizika od moždanog udara i praćenja pacijenata sa poznatom cerebrovaskularnom bolešću
- pacijenata s visokim rizikom za cerebrovaskularne bolesti
- pacijenata sa sumnjom na subclavia steal syndrome
- evaluacije glavobolja i vrtoglavica
- pacijenata sa sumnjom na postojanje aneurizmatskih promjena krvnih sudova.
Procedura:
Priprema: Prije zahvata od pacijenata se može tražiti da uklone nakit, dodatke za kosu ili druge predmete koji bi mogli ometati postavljanje ultrazvučne sonde.
Pozicioniranje: Pacijent je obično udobno smješten u naslonjaču ili na stolu za pregled.
Ultrazvučni gel: Mala količina ultrazvučnog gela na bazi vode se nanosi na pacijentove sljepoočnice i čelo gdje će se postaviti ultrazvučna sonda. Ovaj gel pomaže u stvaranju sigurnog kontakta između kože i sonde, omogućavajući optimalan prijenos ultrazvučnih valova.
Snimanje slike: Doktor koji obavlja pregled pomjeranjem sonde na različite dijelove glave dobija slike različitih moždanih arterija, uključujući srednju cerebralnu arteriju, prednju cerebralnu arteriju i stražnju cerebralnu arteriju. Tokom pregleda, ljekar također može koristiti Doppler mod za mjerenje brzine protoka krvi i procjenu prisutnosti bilo kakvih abnormalnosti, kao što su stenoza ili vazospazam.
Dokumentacija: Tokom cijelog pregleda, zdravstveni radnik može dokumentirati nalaze, uključujući brzine protoka krvi, karakteristike valnog oblika i sve abnormalnosti uočene tokom procedure.
Post-procedura: Kada je pregled završen, ultrazvučni gel se briše i pacijent obično može odmah nastaviti normalne aktivnosti.
Priprema pacijenta:
U većini slučajeva ne postoje posebni zahtjevi za pripremu za transkranijalni dopler snimak. Međutim, pacijentima se može savjetovati da izbjegavaju korištenje proizvoda za kosu, kao što su gelovi ili sprejevi, koji bi mogli ometati postavljanje ultrazvučne sonde.
.
TCD je siguran, bezbolan, brz i veoma bitan dijagnostički metod koji pruža vrijedne informacije o moždanom protoku krvi i pomažu pacijentima u prevenciji nastanka te otkrivanju uzroka postojećih oboljenja poput vrtoglavica, nestabilnosti te u težim slučajevima i moždanih udara.